دویچه وله: خانم عبادی، شما قرار است امشب (سه‌شنبه هفدهم شهریور) در کنفرانسی با عنوان «گفت‌وگو یا تحریم» در مورد وضعیت کنونی حقوق بشر در ایران صحبت کنید. محورهای صحبت‌تان در این کنفرانس چه خواهد بود؟
شیرین عبادی: محورهای صحبت من در این کنفرانس وضعیت حقوق بشر در ایران و خصوصاً بعد از انتخابات است و این که ما مسایل پیش‌آمده را بر طبق ضوابط حقوق بشر آنالیز کنیم که ببینیم آیا در این زمینه پیشرفتی داشتیم و یا این که ما داریم روز به روز وضعیت را مخاطره‌آمیزتر می‌بینیم.
خانم عبادی عنوان این کنفرانس هست «گفت‌وگو یا تحریم»، شما طرفدار کدامیک از این دو روش در مقابله با ایران هستید؟
من با جنگ و حتا تهدید به حمله‌ی نظامی به ایران مخالفم. من با تحریم اقتصادی ایران هم مخالفم. برای این که این‌گونه امور به مردم صدمه می‌زند. طبیعتا وقتی کسی با تحریم و جنگ مخالف باشد، پس باید راه سوم یعنی مذاکره را انتخاب کرد. اما مذاکره بر چه مبنا و تا کی؟ در سالهای گذشته اروپا و جهان غرب با ایران صرفا بر مبنای مسایل مربوط به انرژی هسته‌ای مذاکره می‌کردند و هرگز صحبتی از نقض حقوق بشر در ایران نبود. و به همین دلیل هم، یعنی به دلیل فراموشی دنیا، دیدیم که رعایت حقوق بشر در ایران روز به روز بدتر شد. من خواهان مذاکره هستم، اما مذاکره‌ای که حقوق بشر و دموکراسی در رأس آن قرار بگیرد. دولت ایران ادعا می‌کند که غرب نباید راجع به نقض حقوق بشر در ایران اعتراض و یا صحبتی کند، برای این که این امر یک امر داخلی است و کشورهای دیگر حق دخالت در امور داخلی یک کشور را ندارند. حتا کار به آنجا رسید که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به آقای بان کی مون اخطار کرده بود که در امور داخلی ما، یعنی حقوق بشر، دخالت نکنید. اما دولت ایران فراموش کرده است که به کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی‌ـ سیاسی و کنوانسیون بین‌المللی حقوق اقتصادی‌ـ اجتماعی پیوسته و متعهد آن شده است. دولت ایران باید توجه داشته باشد که حقوق بشر جهان‌شمول است و هرآنچه در زمینه‌ی نقض حقوق بشر در دنیا اتفاق می‌افتد، به همه‌ی کشورها ارتباط دارد. به همان دلیل و به همان استدلالی که دولت ایران حق دارد و می‌تواند راجع به نقض حقوق بشر در عراق و افغانستان، لبنان و فلسطین صحبت کند، به همان دلیل و با همان استدلال، سایر کشورهای جهان، از جمله کشورهای اروپایی، حق دارند راجع به نقض حقوق بشر در ایران صحبت کنند و اعتراض کنند.
خانم عبادی گفتید که شما همچنان راه گفت‌وگو را ترجیح می‌دهید. ولی آیا به نظر شما دولت کنونی ایران بعد از وقایع پیش‌آمده در ایران واقعا راه را برای گفت‌وگو باز گذاشته است؟
این را آینده بایستی نشان دهد که آیا دولت ایران می‌خواهد به جامعه‌ی بین‌الملل برگردد و یا این که همواره خودش را کنار می‌کشد و این که آیا می‌تواند برای همیشه منزوی باقی بماند؟ صحبت من با اروپا این است که حقوق بشر را فراموش کرده‌اند و فقط به امنیت خودشان یعنی انرژی هسته‌ای می‌پردازند.
و سوالی در زمینه‌ای دیگر. در هفته‌ی گذشته کابینه‌ی دهم معرفی شد و یک وزیر زن برای اولین‌بار در تاریخ جمهوری اسلامی وارد کابینه شد. نظرتان را در مورد انتخاب اولین وزیر زن در جمهوری اسلامی بفرمایید.
برای من جنسیت مهم نیست، برای من طرز تفکر مهم است. خانم وحید دستجردی با طرز تفکری که دارند معتقد به برابری حقوق زن و مرد نیستند و وقتی که عده‌ای از زنان رفته بودند پیش ایشان که با تعدد زوجات مخالفت کنند یا نظرشان را راجع به مسئله‌ی دیه زن و مرد بگویند، ایشان قوانین ایران را تأیید کرده بود. بنابراین کسی که قوانین تبعیض‌آمیز را تأیید می‌کند، نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای زنان ایران باشد. امیدوارم ایشان روزی طرز تفکرشان را عوض کنند و معتقد به برابری حقوق زن و مرد باشند و به دنبال این باشند که ایران به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض از زنان بپیوندد.
مصاحبه‌گر: میترا شجاعی
تحریریه: بابک بهمنش
