مدرسه فمینیستی: والنتاین، روز عشق و دوستی است. روزی که داستانش از سال شروع ارتباطات سایبری، جهانی شد و به کشورهای جنوبی هم رسید. از امریکا و اروپا تا افریقا و آسیا، این سالها به ایران هم رسیده بود و هر سال بازار عشق و عاشقی های شکلاتی و عطر و ادوکلنی را میان جوانان و گاه میانسال ها داغ می کرد. عده ای هم با رد و بدل کردن سخنانی نغز و اشعاری ناب این روز را به یاد و نام دوستان جانی، جانانه برگزار می کردند. تا که به سال جنبش سبز، والنتاین هم «سبز» شد و با شعری بسیار زیبا از شاعری که نامش عاقبت معلوم نشد به جنبش سبز مردمی پیوست.
امسال ولنتاین زیاد در حمام نمی مانم… فقط غسلی کوتاه! لباسهای معمولی میپوشم… راحت! شاید بخواهم بدوم! شاید بخواهم از روی آتش بپرم! …عطر و ادکلن هم نمیزنم… در هر صورت بوی دود میگیرم! با عشقم هماهنگ کردم! امسال، هدیه، عروسک نمیگیرم! یک سرویس کامل دستبند، سربند و یک شال از حریر سبز! کافی شاپ که خز شده! رستوران هم نمیرویم! شنیده ایم عشاق گردهمایی دارند! پشت به اسارت! رو به آزادی! همه به آنجا میرویم…
البته «همه» به آنجایی که شاعر آدرس داده بود نرفتند و والنتاین هم با کمی جرح و تعدیل در ایران ماندگار شد. اما زنان جهان امسال با استفاده ای هشیارانه از این روز یک بار دیگر اذهان عمومی را متوجه تبعیض ها و مشکلات جنسیتی کردند.
امسال زنان جهان خلاقانه از تریبون عمومی و پر مخاطب چنین روزی به نفع تقویم مناسبت های خود بهره بردند. کمپین «خیزش یک میلیاردی علیه خشونت های جنسی» به پیشنهاد «ایو انسلر» فمینیست مشهور امریکایی در فراخوانی از زنان جهان خواسته بود تا با رقص و پایکوبی در روز والنتاین، اعتراض خود را نسبت به خشونت های جنسی بر زنان نشان دهند.
ایو انسلر یکی از مشهورترین هنرمندان فمینیست نیویورکی است که با اجرای نمایش «تک گویی های واژن» حرکتی ساختارشکنانه ای را در آشکار ساختن ستم های جنسی و تجاوز بر زنان به راه انداخت. این هنرمند و نویسنده در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۱۳ همزمان با روز والنتاین که به روز عشق و دوستی در جهان شناخته شده در فراخوانی سراسری زنان جهان را دعوت به شرکت در تظاهرات ضد خشونت کرد. در این فراخوان از تمام زنان دعوت شده بود که با تجمع و رقص در خیابان اذهان عمومی را متوجه عشق و دوستی با زنان و تقبیح خشونت و تجاوز بر زنان کنند. وجه تسمیه رقم یک میلیارد در نام این کمپین به دلیل آمار رسمی تجاوز به زنان است که طبق این آمار بیش از یک میلیارد زن در سراسر جهان قربانی خشونت های جنسی شده اند.
یکی از سیاستمداران جمهوری خواه امریکا به نام تاد آکین بعد از اجرای اخیر نمایش تک گویی های واژن در ماه اگوست ۲۰۱۲ بحث «تجاوز به عنف مشروع» را با ارجاع به این نمایشنامه مطرح کرد. ایوانسلر در نامه ای سرگشاده به این سیاستمدار پاسخ داد و بلافاصله در ماه سپتامبر فراخوان راه اندازی کمپین علیه خشونت های جنسی را اعلام کرد. تا پایان ماه سپتامبر ۱۶۰ کشور به این کمپین پیوستند. چهرهای معروفی همچون دالایی لاما و هنرپیشه هایی مانند جین فوندا و رابرت ردفورد و سیاستمدارانی مانند استلا کریسی هم به این کمپین پیوستند.
صرف نظر از تفاوت و اختلاف نظر بر سر رویکردهای متنوع فمینیستی فراخوان ایوا انسلر توانست همچون فصل مشترکی در میان زنان جهان عمل کند و استفاده هوشمندانه او و اعضای کمپین از روز والنتاین، موجب شد که در روزی که به نام عشق و دوستی رقم خورده است از تریبونی عام و مردمی علیه خشونت جنسی بر زنان سخن گفته شود.
در اکثر شهرهای آلمان امروز چهاردهم فوریه از ساعت ۴ تا ۵ مراسم رقص و موسیقی زنان بر علیه خشونت و محکوم کردن تجاوز برپا بود.
شهر نورنبرگ در ایالت بایرن به نسبت شهرهای دیگر آلمان از فضای محافظه کارانه ای برخوردار است. اما در همین شهر از دو ماه پیش به همت گروههای فعال زنان فمینیست آلمانی سازماندهی برای پیوستن به این کمپین و تلاش برای برگزاری این روز آغاز شده بود.
امروز زنان فمینیست نورنبرگ در مقابل کلیسای «لورنز کیرشه» با سازماندهی شاد و منسجم خویش مردم شهر را در بعد از ظهری سرد به رقص و پایکوبی دعوت کردند. سرمای هوای ۵ درجه زیرصفر در مقابل حرارت و شور این زنان که با کوبیدن بر طبل و آواز خواندن و رقصیدن از تماشاچیان می خواستند که به آنها بپیوندند رنگ باخته بود.
در این مراسم زنان کارمند و خانه دار، مسئولین نهادهای دولتی و غیردولتی زنان، اکتیویست ها، اعضای سازمان های زنان آلمانی، دختران جوان دانشجو، زنان کارمند و خانه دار و نیز مردان و پسران جوان تا برآمدن صدای ناقوس کلیسای لورنز کیرشه که ساعت ۵ و پایان مراسم را اعلام می کرد بر طبل های شادی کوبیدند و بر علیه هرگونه خشونت جنسی پایکوبی کردند.
در فاصله هر رقص و آواز دسته جمعی، یکی از مسئولان برنامه پشت تریبون می رفت و آماری از تجاوز و خشونت های جنسی در آلمان را در اختیار تماشاچیان می گذاشت. زمان این سخنرانی ها بسیار کوتاه بود، شاید تنها به اندازه نفس تازه کردن برای رقص و پایکوبی بعدی. نحوه سازماندهی و زمان بندی یکی از دلایل موفقیت این برنامه بود که همچون مواد درسی یک کارگاه، آموختنی بود. این سازماندهی که در هماهنگی با کمپین بین المللی انجام شده بود شامل: تعیین زمان برگزاری، تعیین نوع و رنگ لباس، تعیین موسیقی، تعیین و تنظیم فیگورها و حرکات موزون در رقص گروهی و نیز تعیین شعارها بود. برنامه ریزی های محلی از جمله انتخاب محل، انتخاب سخنرانان، نحوه تبلیغات و پوشش رسانه ای نیز در هماهنگی کامل انجام شده بود. در بازگشت از مراسم حاصل دو ماه تلاش این زنان را با مقایسه ای حسرت زده مرور می کنم: افزودن یک مناسبت دیگر بر تقویم جهانی زنان، سهیم شدن با شادی مردم کوچه و بازار از پیر و جوان در برگزاری یک روز مردمی، اطلاع رسانی در مورد تجاوز و خشونت های جنسی در جهان، اجرای نمایشی شاد و رقص آگین علیه خشونت بر زنان در زمانه اندوه و ایستایی بخشی از جهان.
