شبکه سراسری همکاری زنان ایرانی- نوال السعداوی به مصر بازگشت. او که اکنون ۸۰ سال دارد پزشک است و نویسنده کتاب های بسیاری است که به فارسی نیز ترجمه شده اند.
از آن جمله می توان “چهره عریان زن عرب” را نام برد.
خانم السعداوی همواره از منتقدان سرسخت دولت “انور سادات” و “حسنی مبارک” بوده است.
او در سال ۱۹۸۱ “انجمن اتحاد زنان عرب” را بنیانگذاری میکند و به دلیل مخالفت با پیمان کمپ دیوید، به زندان میافتد، اما در داخل زندان نیز به فعالیتهای خود ادامه میدهد.
او در سال ۱۹۸۳ پس از آزادی از زندان، خاطرات سالهایی را که در زندان بوده با “یاد زنان زندانی” به چاپ میرساند و بعد رمان “سقوط امام” در سال ۱۹۸۴ منتشر می شود.
خانم السعداوی درباره رمان “سقوط امام” و اینکه بخشهای زیادی از آن را در زندان نگاشته است می گوید: ” در آن دوره از هرچه در زندان بود و می شد روی آن نوشت استفاده می کردم. حتی روی کاغذ توالت هم می نوشتم. و زندانیهای دیگر خیلی با من همکاری کردند که من بتوانم آن کتاب را بنویسم. آنها هرچه کاغذ در اختیار داشتند به من می دادند تا من بتوانم کارم را به پیش ببرم.”
خانم السعداوی در رشته روان پزشکی تحصیل کرده و در آغاز فعالیت خود از این طریق با بحرانهای زنان آشنا میشود؛ بحرانهایی که در آثار ادبی و تحقیقی او راه مییابند.
در آثار داستانی او، حوادث، اشخاص واقعی و تجربههای شخصیش حضور پررنگی دارند. به عنوان نمونه در بخشهایی از رمان “الروایت” به طور مستقیم به رئیس جمهور مصر پرداخته است.
خانم السعداوی پس از مدتی رئیس سازمان بهداشت عمومی مصر و سردبیر مجله “سلامت” می شود و علاوه بر این، در نشریات مصر، مقالاتی درباره مشکلات زنان جهان عرب مینویسد.
او در سال ۱۹۷۲ به دلیل مقالات منتقدانهاش و همچنین فعالیت سیاسی همسرش، “شریف حتاتا”، هر دو کار خود را از دست میدهد که در این میان انتشار کتابی به نام” زن و جنسیت” نیز شاید بی تاثیر نبوده است.
پس از این کتاب، “چهره عریان زن عرب” از او منتشر می شود و کمکم در مرکز توجه علاقهمندان مسائل زنان و حقوق بشر و همچنین مسلمانان افراطی قرار میگیرد. توجهی که به بیش از سه دهه زندان، فشار و تبعید ختم شده است.
مبارزه برابری خواهانه او باعث میشود که طی سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳ بارها از سوی مسلمانان افراطی تحت فشار قرار بگیرد و نامش همواره در فهرست کسانی باشد که از بین بردنشان از دیدگاه مسلمانان افراطی واجب دینی محسوب میشود.
به همین دلیل این نویسنده مصری که علاوه بر زبان عربی، با دو زبان انگلیسی و فرانسه آشنا است از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۹ به مدت شش سال در تبعید زندگی میکند. وی پس از بازگشتی کوتاه به مصر دوباره ناچار به ترک وطن میشود.
در سال ۲۰۰۱، خانم السعداوی با فتوایی مبنی بر این که “دختران جوانی که مورد تجاوز قرار میگیرند باید برای ترمیم پرده بکارت به جراح مراجعه کنند تا هنگام ازدواج باکره باشند” انتقاد میکند.
این انتقاد منجر به بروز حساسیتهایی نسبت به او از سوی مسلمانان افراطی میشود و در پی آن مسئله ضرورت باطل شدن عقد ازدواج او با شریف حتاتا مطرح میشود و او را به دادگاه میکشاند. چراکه آنها خانم السعداوی را مرتد میدانستند و ازدواج او با یک مسلمان را غیر قانونی. مدتی بعد این بحران با تلاش سازمانهای بینالمللی حقوق بشر رفع شد.
تحریم “سقوط امام” و “الروایت”
پس از این ماجرا، بحث دیگری باز میشود: بیست سال پس از انتشار رمان “سقوط امام”، یعنی در سال ۲۰۰۴، دانشگاه الازهر این رمان را که کتابی علیه حکومت مصر و گفتمان مذهبی رایج در این کشور است تحریم میکند.
در پی آن رمان “الروایت” نیز از سوی همین دانشگاه و کلیسای مصر تحریم میشود.
خانم السعداوی که “خطر را جزئی از زندگی خود” می داند، با اظهار تعجب از اینکه کتابی ۲۰ سال پس از انتشار آن تحریم میشود، گفت: “منتقدین من بهتر بود به جای اینکه مرا تهدید کنند و به زندان بیاندازند، علیه فکر و نگرش من، کتاب و یا مقاله مینوشتند”.
نوال السعداوی اگرچه بهعنوان یک زن فمینیست در جهان شهرت دارد اما خود را یک زن اومانیست میداند: “مبارزه برابری طلبانه زنان و مبارزه علیه مردسالاری به طور جدی در مصر دارد پیش میرود. مبارزه برای دموکراسی و حقوق بشر روز به روز گسترش بیشتری مییابد و البته در کنار آن فشارها و محدودیتها هم بیشتر میشود. ما زنان و مردهای مصر، داریم علیه استبداد مبارزه می کنیم”.
او که پیش از این درباره خودش گفته “هر وقت به خیابان میروم، مجبور میشوم بجنگم. چون به طور مداوم با بیدادگری روبرو میشوم”،
نوال السعداوی زنی شاد و پرانرژی است. او خود دراینباره می گوید: “انگار شادی خصوصیت مادرزادی من است. هر شکستی شروع یک حرکت تازه برای من است. احساس میکنم بدون این شادی و خوش بینی نمیتوان به مبارزه با نابرابریها ادامه داد.”
وی در مصاحبه با کانال تلویزیونی دکراسی الآن میگوید که زنان و دختران در کنار مردان در خیابان ها هستند و برای عدالت، برابری و دمکراسی واقعی مبارزه می کنند.
نوال السعداوی فمینیست مشهور و فعال حقوق بشرکه تحت رژیم سادات زندانی و سپس از مصر تبعید شد به قاهره بازگشت.
او در مورد نقش زنان در طول هفت روز گذشته میگوید که این حضوردر تظاهرات ها بی سابقه است. ”زنان و دختران در کنار پسران در خیابانها هستند ،”
نوال می گوید. ”ما خواستار عدالت ، آزادی و برابری و دموکراسی واقعی ویک قانون اساسی جدید ، هیچ تبعیض بین مردان و زنان، بدون تبعیض میان مسلمانان و مسیحیان، برای تغییر سیستم و… به یک دموکراسی واقعی.”