دویچه وله » روزهای دهم تا دوازدهم سپتامبر (نوزدهم تا بیست و یکم شهریور) شهر بن در آلمان میزبان شبکه جهانی موزه زنان است. موزه زنان ایران یکی از ۲۸ شرکت‌کننده نمایشگاهی از موزه‌های زنان است که تا دوماه در شهر بن برپا خواهد بود.
در سال ۱۹۸۱ ’’ماریانه پیتزن‘‘ ایده موزه زنان را در شهر بن عملی کرد. تا آن زمان در هیچ جای دیگری نهاد یا مرکزی با این نام وجود نداشت. این مرکز تا کنون بیش از ۴۰۰ نمایشگاه از ۲۵۰۰ هنرمند برگزار کرده است.
از آن سال به بعد بسیاری از دیگر کشورها این طرح را به کار بستند و موزه زنان با نام کشور خود را راه‌اندازی کردند. از این رو موزه زنان بن، مادر موزه‌های زنان دنیا نامیده می‌شود.
شیرین عبادی و منصوره شجاعی دو تن از بنیانگذاران موزه زنان ایران
“بتینا باب” یکی از مسئولان موزه زنان بن، مهمترین انگیزه ایجاد موزه زنان در بن را اینگونه شرح می‌دهد: «مهمترین انگیزه و هدف این بود که زنان بتوانند خودشان به طور مستقل نمایشگاه برپا کنند چرا که در موزه‌هایی که به طور سنتی وجود دارند ۹۰ درصد برپاکنندگان نمایشگاه‌ها را مردان تشکیل می‌دهند و هنر مردانه بیشتر در معرض نمایش گذاشته می‌شود و زنان بسیار به ندرت شرکت دارند. موزه زنان در این ۲۸ سال توانست اندکی این زاویه را تغییر دهد اما این هنوز کافی نیست».
سال ۲۰۰۸ شهر مرانو ایتالیا میزبان نمایشگاه دیگری از موزه‌های زنان بود. آنجا بود که ایده شبکه جهانی موزه زنان مطرح و پیگیری شد تا راهی باشد برای تبادل تجارب بین تمامی این موزه‌ها و آشنا شدن زنان با یکدیگر از طریق این شبکه. شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل که به عنوان میهمان ویژه به این برنامه دعوت شده و به عنوان مادر افتخاری این موزه برگزیده شد، ایده افتتاح این موزه در ایران را برای اولین بار مطرح کرد.
از آن زمان تعدادی از پژوهشگران و فعالان زنان از جمله منصوره شجاعی و نوشین احمدی خراسانی با همکاری چندین متخصص مردم شناسی و تاریخ و هنرمندانی در رشته‌های مختلف از جمله پرستو فروهر و رزیتا شرف جهان، به پیشنهاد شیرین عبادی در پی عملی کردن این ایده هستند.
نمایشگاه موزه جهانی زنان در شهر بن در کنار کشورهایی چون ویتنام، سنگال، بلژیک، امریکا و سوئد، از ایران نیز دعوت کرده بود تا در این برنامه شرکت کند. اما منصوره شجاعی که قرار بود به عنوان یکی از پایه‌گذاران موزه زنان ایرانی در این نمایشگاه شرکت کند، به دلیل ممنوعیت خروج از کشور نتوانست در این سمینار سه روزه حاضر شود.
با این همه، بخشی از این نمایشگاه به عکس‌هایی از ایران و معرفی پروژه‌های موزه زنان ایران اختصاص داده شده است.
بتینا باب در مورد انتخاب ایران برای نمایشگاه سال ۲۰۰۹ این موزه می‌گوید: «ایده برپایی یک موزه زنان درایران که سال گذشته توسط خانم شیرین عبادی مطرح شد، برای ما در آلمان بسیار جالب بود. ما می‌دانیم که در حال حاضر تبعیض‌های زیادی علیه زنان در ایران وجود دارد و زنان ایرانی موقعیت خوبی ندارند به همین دلیل ما فکر کردیم این ایده بسیار خوبی است که در ایران هم یک موزه زنان گشایش یابد».
وی همچنین انتقال تجربه مادر موزه‌های زنان یعنی موزه بن به جوان‌ترین این موزه‌ها یعنی ایران را دلیل دیگری برای دعوت از موزه زنان ایران در این برنامه عنوان می‌کند.
موزه زنان ایرانی محملی برای بیان مشکلات کنونی زنان درایران
در بخش معرفی موزه‌های دیگر کشورها، برای هر کشور شرکت‌کننده ۱۵ دقیقه در نظر گرفته شده بود. زمان اختصاص داده شده به ایران به دلیل عدم شرکت نماینده موزه زنان ایران و نیز موقعیت کنونی ایران بیشتر به تشریح وضعیت زنان در ایران گذشت.
در این بخش، میترا شجاعی به نمایندگی از موزه زنان ایران به معرفی پروژه‌های مختلف زنان ایرانی از جمله کتابخانه زنان پرداخت.
نمایشگاه عکس زنان بزفروش میناب که قرار بود در قالب اولین برنامه موزه زنان ایرانی در تیرماه در تهران برگزار شود نیز در کنفرانس شبکه جهانی موزه زنان معرفی شد.
این نمایشگاه مجموعه‌ای است از عکس‌های علی گلشن و مسعود ناصری دو عکاس جوان ایرانی از بازار زنان بزفروش در میناب همراه با گزارش مفصلی در این زمینه از منصوره شجاعی. نمایشگاه زنان بزفروش میناب در قالب عکس و گزارش، پدیده چندهمسری رایج در بخش‌هایی از جنوب ایران را به نقد می‌کشد. این گروه همچنین مجموعه های دیگری را نیز برای موزه زنان در دست تهیه دارند.
چیدمان ’’اتاق نوشته‘‘ اثر پرستو فروهر
یک اثر هنری در قالب چیدمان از پرستو فروهر با نام ’’اتاق نوشته‘‘ بخش دیگری از نمایشگاه موزه ایرانی زنان را تشکیل می‌داد.
همچنین برای شرکتکنندگان شبکه جهانی موزه زنان توضیح داده شد که به دلیل شرایط کنونی حاکم بر ایران تا کنون هیچ نمایشگاهی از موزه زنان نتوانسته برگزار شود. در مورد دریافت کمک‌های مالی این موزه نیز گفت که به دلیل محدودیت‌های موجود در این زمینه، موزه زنان ایران نمی‌تواند کمک‌های خارجی دریافت کند و تنها برخی از هنرمندان از جمله پرستو فروهر اعلام آمادگی کرده‌اند که در صورت فروش تابلوهایشان که برای این کار اختصاص داده شده مبلغ فروش را به موزه هدیه کنند.
در پایان از تمام زنان در سراسر جهان خواسته شد تا همراهی، همدلی و همبستگی خود را با زنان فعال ایرانی که در راه راه‌اندازی پروژه‌هایی چون موزه زنان، زندگی و آزادی خود را به خطر انداخته‌اند، اعلام کنند.
پس از پایان این سخنان، اعضای شبکه جهانی موزه زنان اعلام آمادگی کردند تا از فعالان زن ایرانی در قالب یک بیانیه یا نامه سرگشاده حمایت کنند. همچنین یکی از اعضای موزه بن پیشنهاد کرد که برای حمایت از کتابخانه زنان در ایران هرکس یک یا چند جلد کتاب خریداری و برای این کتابخانه بفرستد.
بیشتر پرسش‌های شرکتکنندگان در مورد ایران، حول چگونگی کمک به زنان ایرانی در شرایط بحرانی کنونی ایران دور می‌زد.
نمایشگاه موزه زنان تا ماه نوامبر در شهر بن و در محل موزه زنان دایر خواهد بود.
