رادیو فردا: «او از قبل می دانست که کشته خواهد شد. فرشته دو روز قبل به مرکز نگهداری بیماران روانی، جایی که مادرش نگهداری می شود، رفته بود و از آنها خواسته بود اجازه دهند تا آنجا بماند، اما آنها به هیچ انسان سالمی پناه نمی دهند. فرشته نجاتی، بازگشته بود و ساکی از لباس هایش را به همسایه شان سپرده و گفته بود: دیر یا زود من را می کشد. این ها را یادگاری نگه دار. روز بعد، جسد او را در حالی که پدرش به اتهام رابطه نامشروع سرش را از تن جدا کرده بود پیدا کردند. بعد از سال ها زندگی با مردی که ۱۸ سال از خودش بزرگتر بود و بعد از اتهامی که پدرش به او وارد کرد، پزشکی قانونی اعلام کرد: فرشته نجاتی باکره بوده است.»
فعالان حقوق زنان می گویند که در سال جاری آمار گزارش قتل های ناموسی در ایران افزایش داشته است.
در حالی که روز گذشته «کمیته علیه خشونت های ناموسی» آمار قتل های ناموسی در پنج ماه اول سال جاری را شش مورد ذکر کرده بود، پروین ذبیحی، فعال مسائل زنان در کردستان ایران به رادیو فردا گفت: «آماری که از طریق کمیته اعلام شده ممکن است از واقعیت کمتر باشد زیرا تنها از دیروز (یکشنبه) تا به حال خبر سه قتل دیگر به دست ما رسیده که با تکمیل شدن جزییات آن ها را هم اعلام خواهیم کرد.»
به گفته خانم ذبیحی، در یک مورد زنی توسط همسرش از کامیون در حال حرکت به بیرون پرتاب شده و دو مورد هم خودسوزی زنان اتفاق افتاده است. با همه این ها خانم ذبیحی می گوید: « مشخص است که آمار خیلی بالاتر از این است.»
از آخرین موارد قتل های ناموسی منتشر شده می توان به دو مورد در سنندج، سه مورد در مریوان و یک مورد در پیرانشهر اشاره کرد. در این میان قتل «فرشته نجاتی» از بحث برانگیز ترین موارد بود.
فرشته نجاتی دختری ۱۸ ساله بود که پس از دو سال زندگی با مردی که ۱۸ سال از او بزرگتر بود، به خانه پدرش بازگشته بود. اما پدرش به اتهام رابطه نامشروعی که هیچ گاه اثبات نشد، او را سر برید.
فعالان حقوق زنان در کردستان، مراسم تشییع جنازه فرشته را اتفاقی نادر در کردستان می دانند. زیرا در روز تشیع جنازه وی تعداد زیادی از زنان، برخلاف رسوم رایج منطقه، در مراسم حضور یافتند. این حضور غیر منتظره با حمایت مردان کرد روبرو شد و به سر دادن شعارهایی علیه قوانین تبعیض آمیز ختم شد.
خانم ذبیحی دلیل افزایش آمار را افزایش تعداد قتل های ناموسی نمی داند. وی معتقد است:« هرچند قتل ناموسی در غرب، جنوب و جنوب شرقی کشور خیلی زیاد است. اما دو مسئله در این میان صادق است. اول این که اطلاع رسانی زیاد شده است و دوم این که حساسیت مردم به این موارد بیشتر از قبل است.»
به اعتقاد خانم ذبیحی، قتل های ناموسی در همه جای ایران اتفاق می افتد اما آنجا که سنت، عشیره، ایل و آداب و رسوم غلط، به قتل های ناموسی مشروعیت آسمانی می بخشد، آمار بالاتر است.
این فعال حقوق زنان در مورد برخورد قانون با قتل های ناموسی گفت: «متاسفانه با تجربه ای که وجود دارد آن کسانی که می کشند و مجری این فرهنگ هستند، می دانند که قانون با آنها هیچ کاری ندارد و حتی به نوعی مورد حمایت نیز قرار می گیرند، در نتیجه این فرهنگ تداوم پیدا کرده و باقی می ماند. آنها می دانند که با حکمی سبک روبرو بوده و با کوچکترین شانس، تبرئه می شوند. در این میان هیچ حمایتی از کسانی که مورد آزار قرار گرفته اند صورت نمی گیرد و حتی کسانی که در این زمینه دست به اعتراض می زنند، دستگیر شده و مورد بازجویی قرار می گیرند.»
براساس ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، «در صورتی که پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه و تعزیر محکوم خواهد شد.»
در ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی نیز آمده است: «هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، می تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره (ناراضی) باشد، فقط مرد را می تواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح نیز مانند قتل است.»
به گفته کارشناسان حقوقی، این دو ماده، به نوعی مجوز قتل های ناموسی را صادر کرده و با استناد به این دو ماده است که مرتکبان قتل های ناموسی با کمترین مجازات روبرو شده و از چنگال عدالت می گریزند.
خانم ذبیحی با اشاره به نمونه ای از این موارد اضافه می کند: «من مردی را می شناسم که زنش را بیهوش کرده و آتش زده و بعد روی دهنش بالش گذاشته است تا خفه شود و حرف نزند. البته آن زن جان داد ولی قبل از آن با بهیار بخش صحبت کرده و همه چیز را تعریف کرده است. با همه این ها آن مرد با پرداخت چهار میلیون تومان دیه آزاد شد.»
خانم ذبیحی تاکید می کند: «فرهنگ غالب، باورها و سنت های غلط و بی قانونی و عدم حمایت از زنانی که مورد خشونت قرار می گیرند باعث رواج این ماجرا می شود.»
به گفته این فعال حقوق بشر، از سال ۱۹۹۲ تا سال ۲۰۰۱، بیش از پنج هزار قتل ناموسی، خودسوزی، سوزاندن و مثله کردن برای هتک حرمت در کردستان عراق ثبت شده است. در حالی که میان کردستان ایران و کردستان عراق مرزی وجود ندارد، مردی که این سوی مرز اقدام به خشونت می کند به راحتی به آن سوی مرز می رود و بعد از این که آب ها از آسیاب افتاد، باز می گردد.
نقض حقوق کردها در ایران
سازمان عفو بین الملل، ماه گذشته با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: «جمهوری اسلامی به تبعیض و نقض حقوق کردهای ایران، بویژه زنان کرد، ادامه می دهد.»
این سازمان در گزارشی با ابراز نگرانی از سرکوبی فعالان مدافع حقوق کردهای ایران افزوده است:« به رغم آن که در قانون اساسی جمهوری اسلامی برابری همه ایرانیان در پیشگاه قانون در نظر گرفته شده، اما دولت ایران برای پیشگیری و رفع تبعیض علیه کردها، به ویژه پایان دادن به چرخه خشونت علیه زنان کرد، گام های لازم را برنداشته است.»
در بیانیه سازمان عفو بین الملل آمده است که زنان کرد، نه تنها به دلیل زن بودن و زندگی در جامعه ای پدر سالار، که به عنوان بخشی از اقلیت کرد ایران، با تبعیض و چالش های مضاعف برای احقاق حقوق خود روبرو هستند.
این گزارش، به عنوان نمونه، به ازدواج های اجباری و در سنین پایین، قتل های ناموسی و خودسوزی و خودکشی زنان اشاره می کند.
این سازمان در پایان از مقام های ایران خواسته است که به تبعیض ها علیه کردها پایان دهد.
در ایران ۱۲ میلیون کرد (۱۵ درصد جمعیت) زندگی می کنند که محل سکونت آنها در غرب و شمال غربی کشور است.
