سه شنبه ۳ ژوئن ۲۰۱۴
مدرسه فمینیستی: یک سال از برگزاری نمایشگاه «سالهای اندوخته شده»[۱] در موزه زنان نورنبرگ می گذرد. در این نمایشگاه ۶۰ زن از کشورهای مختلف جهان معرفی شدند. دلیل معرفی این زنان، عزم آنان در انجام حرکتی نو در سنین سالخوردگی است که نشان دهنده امید به زندگی، حفظ استقلال و خلاقیت در نحوه ادامه زندگی است. زنانی که در سنین بالای شصت و پنج سال کاری جدید را در زندگی خویش شروع کرده اند. «مه لقا ملاح» موسس جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست یکی از این زنان بود.
پس از یک سال که این نمایشگاه در معرض تماشای عموم قرار گرفته بود، مراسم اختتامیه آن در روزهای ۲۳ و ۲۴ ماه می، طی سمیناری دو روزه در محل موزه زنان برگزار شد.
در این مراسم شش زن به عنوان چهره های برگزیده نمایشگاه معرفی شدند. این زنان هریک با آغاز یک حرکت جدید بعد از سن هفتاد سالگی بدعت گزار جریان هایی در حوزه های بهداشت، محیط زیست، خانواده و… بوده اند .
در میان این شش زن، نام «مه لقا ملاح» از ایران به عنوان موسس «جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست» بار دیگر موجب معرفی زنان تلاشگر ایران شد.
فیلم کوتاه مصاحبه با خانم ملاح که توسط بامداد داودی در ایران تهیه شده بود آغازگر این بخش از برنامه بود. این فیلم ضمن بیان تجربه تاسیس جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست، با پررنگ کردن برخی از ویژگی های شخصیتی «لقا جان»، نوع صحبت، نحوه لباس پوشیدن و حتی چیدمان خانه اش تصویری دیگر از آنچه مفروض ذهنیت تماشاگر غیرایرانی درباره زندگی زنان ایرانی بود نشان داد.
مائده سلطانی و عصمت بهرامی ترجمه آلمانی متن فیلم را انجام داده بودند. سحر مفخم و مینا زند عهده دار ترجمه انگلیسی آن بودند. محمدرضا کاشف هنرمند ایرانی ساکن شهر کلن زیرنویس فیلم را تهیه کرده بود.
منصوره شجاعی سخنران این بخش از برنامه بود. سخنان وی درباره نقش مه لقا ملاح در جنبش زنان و معرفی پیشینه فرهنگی و اجتماعی زنان خانواده او بود.
وی در سخنانش از بی بی خانم استرآبادی مادربزرگ مه لقا ملاح به عنوان نویسنده اولین اثر فمینیستی ایران «معایب الرجال» یاد کرد.
بخشی از صبحت او نیز به تلاش های افضل وزیری مادر خانم ملاح در زمینه آموزش دختران بود. تاکید بر نقش مهم مه لقا ملاح در ایجاد اولین نهاد مدنی زنان و محیط زیست در ایران و بیان نقش حمایتگر او در جنبش زنان و کمپین یک میلیون امضا حاضرین را با بخش های دیگری از زندگی مه لقا ملاح آشنا ساخت. خاطرات او از دوران همکاری با جمعیت زنان محیط زیست و نقل خاطراتی از حضور پرنشاط و جدی خانم ملاح در هدایت فعالیت های جمعیت، بیانگر رابطه عاطفی این دو بود.
شجاعی ضمن قدردانی از تلاش های مه لقا ملاح، یادآور شد که برخی از نظرات ارائه شده او در فیلم پخش شده در مورد نقش زنان در آلوده ساختن محیط زیست مورد تایید او نیست، اما با نقل قولی از «واندانا شیوا» اکو فمینیست هندی این میزان از تنوع و تفاوت در رویکردها را منتسب به گونه گونی و تنوع زیستی در طبیعت و لازمه ادامه حیات طبیعت دانست.
این بخش از برنامه دو روزه مورد استقبال و توجه خاص شرکت کنندگان و برگزار کنندگان نمایشگاه قرار گرفت. دلایل این استقبال از نگاه برگزارکنندگان مراسم و اکثر شرکت کنندگان از یک سو انگیزه و جسارت نهفته در عزم مه لقا ملاح در ایجاد جمعیت زنان محیط زیست در سن هفتاد و پنج سالگی است و از سوی دیگر به دلیل نحوه ارائه وبرنامه ریزی مشارکتی این بخش بود.
همکاری صمیمانه و داوطلبانه گروه ایران تاثیر مثبتی در میان برگزارکنندگان نمایشگاه و نیز شرکت کنندگان این سمینار داشت. منصوره شجاعی با خوشحالی از انتخاب مه لقا ملاح در میان شش چهره برگزیده و مورد استقبال واقع شدن کارگروهی آنان می گوید «تلاش برای به ثمر رساندن یک کار گروهی در معرفی یک نهاد مدنی زنان همچون قند مکرر است».
در بخش پرسش و پاسخ یکی از شرکت کنندگان آلمانی با اشاره به زمان انتشار کتاب معایب الرجال در ایران، یادآور شد که مادربزرگ او در هماان زمان در کشور آلمان از سوی خانواده اش برای ادامه تحصیل منع شده است. زن دیگری با اشاره به دوران تحصیل خانم ملاح در فرانسه برای شرکت کنندگان تعریف کرد که در همان زمان او با خانواده اش در یکی از شهرهای منطقه بایرن آلمان زندگی می کرده و آرزوی آموزش طلاکوبی داشته اما به خاطر اینکه این رشته مناسب زنان نبوده خانواده اش اجازه ادامه تحصیل در این رشته را به او نداده اند.
منصوره شجاعی در پاسخ به آنان با تاکید به پیشینه فرهنگی و اجتماعی جضور زنان ایران در عرصه عمومی، موقعیت پارادوکسیکال زنان ایرانی را در مواجهه با قوانین و سنتهایی که سالها و قرنها از آنان عقب تر هستند توضیح داد. وی در پایان سخنان خود گفت: «بعد از سالها دوری با دیدن چهره «لقا جان» در فیلم کوتاهی که دیدیم او را زیباتر از همیشه یافتم، او که اکنون ۹۷ ساله است از نگاه من جزو زیباترین زنان است چرا که مسولیت و مبارزه، زنان را سال از پی سال زیباتر می کند».
