قتل به نفع چه کسی؟
– درست زمانی که دولت ترکیه در رابطه با صلح با کردها با عبدالله اوجالان، رهبر پ ک ک که چهارده‌سال است در زندان ترکیه به سر می‌برد، به مذاکره نشسته است، سه تن از فعالان زن کرد در پاریس به قتل می‌رسند. از نظر شما چرا این زمان این اتفاق می‌افتد؟
– “سال ۱۹۹۹ وقتی عبدالله اوجالان را از کنیا ربودند، به ترکیه برده و محاکمه‌اش کردند در درون پ ک ک اختلاف نظر بود که آیا مبارزه‌ی نظامی را باید ادامه داد یا نه. در آن دوره بسیاری از افراد مهم پ ک ک را ترک کردند، ولی قتلی رخ نداد. حالا ما می‌توانیم پرسش فرانسویان را در این مواقع طرح کنیم که این قتل به نفع چه کسی است؟ بعضی از مفسرین می‌گویند که در درون پ ک ک کسانی مخالف مذاکره هستند، به خصوص که اوجالان ۱۴ سال است در زندان به سر می‌برد و ممکن است از سیاست‌های ترکیه متأثر شده باشد. طبیعی است که در سازمان سیاسی و نظامی وسیعی چون پ ک ک نظریات مخالف وجود داشته باشد، ولی بعید به نظر می‌نماید که اختلافات درون حزبی منجر به قتل سه زن از فعالین سیاسی این سازمان شود. تاریخ پ ک ک در ده پانزده سال اخیر نشان می‌دهد که آنان دست از برخوردها و تصفیه حساب‌های درون‌حزبی برداشته‌اند و می‌خواهند به شیوه‌ی مسالمت آمیز این اختلافات را حل کنند.
از سوی دیگر این قتل‌ها به شیوه‌ی بسیار حرفه‌ای صورت گرفته است. چون افرادی که وارد این مرکز شده‌اند، کُد ورود به آن را می‌دانستند و از هر دو در ورودی توانسته‌اند رد شوند. همسایه‌ها سر و صدایی نشنیده‌اند، به جز دو صدای خفه‌کن از یک اسلحه. بنابراین این کار حرفه‌ای بوده است. قتل‌های بسیار زیادی هم که در ترکیه رخ داده نشان می‌دهند که سرویس‌های مخفی و امنیتی ترکیه بسیار ماهرانه این جریانات را پیش می‌برند. هر چند این واقعیت را نباید فراموش کرد که سرویس‌های مخفی و اطلاعاتی ترکیه در داخل احزاب کرد نفوذ کرده‌اند. از سوی دیگر دولت ترکیه تا حال نه راه‌کاری برای حل مسئله‌ی کردها ارائه داده است و نه برنامه‌ای برای صلح. بنابراین اگر به پرسش فرانسویان برگردیم، می‌توان حدس زد که این قتل ها به نفع چه کسانی بوده است.”
روابط نزدیک فرانسه و ترکیه
– موضع پ ک ک در مقابل قتل این سه زن چه بوده است؟
– “کنگره‌ی ملی کردها در اروپا و همه‌ی سازمان‌ها و انجمن‌های نزدیک به پ ک ک این قتل ها را محکوم کرده و از دولت و پلیس فرانسه خواسته اند که روشن‌گری لازم را در این زمینه به عمل آورد.”
– پلیس فرانسه کدام احتمال را قوی‌تر ارزیابی می‌کند؟
– “پلیس فرانسه بیشتر اختلافات درون‌حزبی پ ک ک را مطرح می‌کند، ولی احتمالات دیگر را رد نمی‌کند. مثلا این که توطئه‌ای از سوی سرویس‌های امنیتی ترکیه یا از طریق گرگ‌های خاکستری، حزب فاشیست ترکیه، برنامه‌ریزی شده باشد. البته پلیس فرانسه و پلیس و سرویس های امنیتی ترکیه روابط بسیار نزدیکی با هم دارند و اطلاعات رد و بدل می‌کنند. ما امیدواریم که پلیس فرانسه بتواند و بخواهد پی‌گیری لازم را انجام دهد، ولی متأسفانه چندان جای خوش‌بینی نیست. فراموش نکنیم که دولت فرانسه قاتلین بختیار را آزاد کرد و تا به حال نیز در زمینه‌های مختلف با ایران همکاری کرده است. برخی از کردها از دولت فرانسه تقاضا کرده‌اند که همچون دولت آلمان رفتار کند تا دادگستری قتل‌ها را پی‌گیری کرده و مجرمین را به پای محاکمه بکشاند.”
استقلال دادگستری
– به ترور کردها در میکونوس اشاره کردید، ما هم در آلمان خیلی نگران بودیم که دادگستری آلمان استقلال خودش را حفظ نکند، ولی خوشبختانه دادگستری مستقل از دولت آلمان حکم خود را صادر کرد. شما استقلال دادگستری فرانسه تا چه اندازه ارزبابی می‌کنید؟
– “مرکز حقوق بشر فرانسه هر سال در مورد وضعیت دادگستری فرانسه گزارشی تهیه می‌کند. در گزارش سال ٢٠١١ آمده است که سیستم دادگستری در فرانسه طبقاتی است: دادگستری برای ثروتمندان و دادگستری برای انسان‌های تهی‌دست یکی نیست. در فرانسه یک دولت سوسیالیست به اصطلاح چپ روی کار است و این احزاب اکولوژیست و سوسیالیست زمانی که در دوران سرکوزی در اپوزیسیون بودند، با سازمان‌های کرد ارتباط نزدیک داشتند. آیا الان دلایلی که سیاست دولت را تعیین می‌کند این امکان را به آنان می‌دهد که به دادگستری اجازه بدهند تا به شیوه‌ی مستقل این مسئله را پی‌گیری کند؟ من کمی بدبین هستم.”
تحول در همبستگی ملی
– تا چه اندازه همبستگی و همکاری میان کردهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه گسترده است؟
– “ما کردها بین چهار دولت تقسیم شده‌ایم و در هر چهار دولت به کردها ظلم می‌شود و حقوق‌شان به رسمیت شناخته نمی‌شود؛ کلا کردها در دنیا خیلی بی‌پناه و تنها هستند. تاریخا هم اختلافات بین کردها همیشه مورد معامله‌ی دولت‌ها قرار گرفته است. امروزه اما روابط کردهای چهار کشور تحول یافته و نوعی همبستگی ملی به طور واقعی در میان آنها پیدا شده است. اختلافات درونی و میان حزبی احزاب کردی را با احساساتی که خود کردها در این چهار کشور دارند، نباید اشتباه گرفت.
تظاهرات با شکوهی که روز شنبه در پاریس با شرکت ده‌ها هزار نفر برای اعتراض به این قتل‌ها برگزار شد، حاکی از همبستگی ملی کردها و همچنین همبستگی ملل دیگری مانند ارمنی‌ها، فرانسوی‌ها و به ویژه سازمان‌های زنان فرانسوی بود.”
نقش پررنگ زنان مبارز
– از نظر شما تا چه اندازه زنان در مبارزات ملی نقش دارند که منجر به ترور سه زن در پاریس می‌شود؟
– “اعدام این سه زن برگ بزرگی در مبارزات زنان کرد است. امروز پ ک ک بیشترین تعداد زن، چه به عنوان چریک و چه به عنوان کادر سیاسی، را در درون خود دارد. من وارد مسائل ایدئولوژیک و شیوه‌ی زندگی این زنان در کمپ‌های پ ک ک نمی‌شوم که خود مسئله‌ی جداگانه است. اما همین که این زنان می‌توانند وارد یک حزب سیاسی شوند، اسلحه به دست گیرند و یا در سطح رهبری و دیپلماسی جایی واقعی و نه نمایشی برای خود باز کنند، حائز اهمیت زیادی است. زنان هم پا به پای مردان کرد برای حقوق ملی‌شان مبارزه می‌کنند و من فکر می‌کنم که این مبارزه همزمان مبارزه بر ضد سیستم پدرسالاری هم هست.”
