مدتی پیش فیلم کوتاهی دست بدست میگشت که در آن چند مرد به زنی تجاوز میکنند. بسیاری آنرا دیده و یا برای یکدیگر فرستاده اند. اخیرا هم عکس هایی از افراد شکنجه شده در اینترنت در گردش است. برخی براین نظرند که اینها واقعیت است و چرا همه نبینند. پیامد های روانی و اجتماعی این فیلم ها نیازبه کنکاشی همه جانبه دارد، ولی از آنجایی که این رشته را پایانی نیست، درنوشته زیر تلاش کرده ام بحثی را در این زمینه بگشایم و توجه خوانندگان را به نکاتی جلب کنم. باشد که در دنیای مدرن امروز به اهداف فرستندگان هم توجه کنیم تا در زمره کسانی قرار نگیریم که با یک «کلیک» در این دور نا خواسته وارد میشوند.
این واقعیت که رشد تکنیک بشر هماهنگ با رشد عاطفه انسان نیست وبه زبان دیگر بشر امروز از نظر عاطفی با بشر هزاره گذشته فاصله ای نگرفته ولی به دست آوردهای تکنیکی غیر قابل مقایسه ای رسیده و این خطری جدی برای بشریت است، از جانب برخی از اندیشمندان سالهاست که گوشزد میشود. نهادهای بشر دوستانه با همه تلاش هنوز نتوانسته اند در برابر رشد انفجاری تکنیک، ارگانهای لازمه را در مقابله با سوء استفاده در آن ایجاد کنند.
اینترنت که در ابتدا دریچه ای برای دستیابی به دانش روز بود، بتدریج به بازاری تازه تبدیل شده است. بازاری که از قانون عرضه و تقاضا پیروی میکند و از آنجا که جویندگان دانش همیشه به نسبت جویندگان دیگر ناچیز بوده اند، به وزن کالاهای دیگر روز بروز افزوده میشود. اگر در ابتدا فیلم هایی در افشای خشونت دولت ویا ارگانی در آن پخش میشد، بتدریج پخش فیلم ها و تصاویر خشونت بار اهداف دیگری را پیدا کرده اند. اگر درگذشته عابری از صحنه به دار آویختن انسانی عکسی میگرفت تا جهانیان را از آنچه که بر ملتی میرود با خبر کند. فیلم تجاوز جمعی به یک زن توسط یکی از مردان متجاوز و به منظور اخاذی و یا حق السکوت گرفتن از زن گرفته شده و به اینترنت آمده است.
دیگر منظور افشای جنایتی برای ایجاد مقاومتی گسترده در برابر آن نیست. بلکه ایجاد بازاری برای کالاهای جنسی و یا خشونت زاست. اگر حتی سابقا افرادی فیلم پورنو خود را میفروختند. درجامعه امروز، بویژه در کشورهایی که امنیت اجتماعی وجود ندارد، عکس پورنو میتواند با دوربین های مخفی از افراد غیر حرفه ای در اتاق های پرو لباس و یا اماکن خصوصی دیگر تهیه و پخش گردد. اگر سابقا بیماری جنسی میتوانست به چند نفری آسیب بزند ، حالا میتواند امیال خود را در سطح گسترده تری ارضاء کند.
اینترنت وسیله ای مدرن شده است که در عین حال میتواند در خدمت بدوی ترین امیال آدمی در آید. همانگونه که بانکها شکل مدرن نزولخواری قرون گذشته هستند و درساختمانهای آسمانخراششان مضمونا چیزی جز آنچه که در یک حجره کهنه انجام میشد، صورت نمیگیرد. اینترنت هم فقط یک وسیله است که با توجه به ذوق مصرف کننده میتواند به کتابخانه، بازار و یا سکس شاپ و…. تبدیل شود. برای مصرف کننده این وسیله مدرن بودن هم نیاز به آگاهی چندانی نیست.
فیلم هایی از این دست که به اینترنت میایند، اگر در پی ایجاد دکانی تازه و سود نباشند، در بهترین حالت با این تصور در گردشند که واقعیت موجود اجتماعی را رو میکنند. ولی آیا کسی است که از این واقعیت ها خبر نداشته باشد؟ آیا لازم است که این فیلها را دید تا به وجود جنایت در جوامع پی برد؟ دولت ها معمولا جنایت هایی را که خود مرتکب میشوند، مخفی نگهمیدارند. آیا دولتی بوده که بخواهد، خشونتها ی مردم کوچه و خیابان رامخفی کند؟ آیا لازم است که صحنه فجیعی را دید تا به این باور رسید، که روزانه چه انبوهی از خشونت در جوامع جریان دارد؟ آیا پخش صحنه های فجیع به منظور جلوگیری از گسترش آنست ویا برعکس رواج چنین فیلم هایی میتواند، بیننده را در برابر خشونت واکسینه کند و از واکنش انسان در برابرخشونت های کمتر بکاهد؟ آیا وجدان فرد را دیدن این صحنه های فجیع شکل میدهد یا آگاهی فرد به ارزش انسان و حق انسانی؟
معمولا کسانی که با خشونت مبارزه میکنند، شیوه های متمدنانه تری را پیدا میکنند. فیلم «زندگی زیباست» جنایات فاشیسم را به تصویر کشید، بی آنکه حتی یک صحنه خونریزی را به نمایش بگذارد. بیشتر ما عکسی را که چندی قبل برنده سال شد دیده ایم، عکس پسر بچه ای فلسطینی، که در پناه پدر خود میکوشید ازرگبارمسلسل اسرائیلی ها در امان بماند. در این عکس فراموش نشدنی هیچ چیز ظاهرا فجیعی هم نبود.
این را هم باید در نظر داشت که پخش چنین فیلم هایی میتواند سر نخی هم در «سازمانهای امنیت» داشته باشد. همانگونه که شرکت هایی برای شناسایی مشتریان خود، از کلیک روی عکس فرستاده شده ردیابی میکنند، «سازمانهای امنیت» هم میتوانند با پخش یک فیلم مشخص علاقمندان به آن مباحث را شناسایی کرده وبا دانلود فیلم به کامپیوتر مورد نظر وارد شوند. در مجلات معتبر آلمان روی «اسب ترویای» دولتی بحث است. دولت میخواهد این اجازه را داشته باشد که در کامپیوتر افرادی که لازم میبیند وارد شود. بحثی که در جوامع متعهد به رعایت حقوق بشر به جراید میکشد، در کشورهایی که سرکوب و تجاوز از روش های دولت است چه سدی در برابر خود دارد؟
سالها قبل از طریق خبرگزاری ایرنا نوعی از خط پخش شده بود که ویروسی را در خود داشت، کسانی که آن خط را در کامپیوترشان سوار میکردند، مانند این بود که بمبی را داخلش کرده باشند. این مسئله بعد از مدتی آسیب زدن روشن شد. اینترنت به راحتی میتواند بستری برای سوءاستفاده از مصرف کنندگانش ایجاد کند. همانگونه که گاهی که صفحه ای را باز میکنیم، شکلک هایی جلو میایند و میگویند « اینجا را کلیک کن». بدون آنکه روشن باشد با این کلیک پول به جیب چه کسی میریزیم، میتوانیم ابژکتی را با آن به کامپیوترمان وارد میکنیم، که وظیفه دارد اطلاعاتی را در آن پاک کند ویا به جایی بفرستد. هر یک از این سوء استفاده ها باید پیگرد قانونی داشته باشند ولی هم وسعت و هم تازگی این شیوه مدرن هنوز سدی جدی در برابر خود نمیشناسد.
اینترنت تکنیکی که میتواند بستری برای تبادل اندیشه و همبستگی انسانها و فرهنگها باشد، تلاش کنیم که وسیله ای برای گسترش خشونت، سوءاستفاده و تجاوز به انسان نشود.
