دویچه وله » با افزایش فشارها بر فعالان جامعه مدنی در ایران، نگاه‌ها به این گروه در خارج از ایران افزایش پیدا کرده. در یک ماهه اخیر سه زن کنشگر اجتماعی ایرانی، سه جایزه بین‌المللی دریافت کرده‌اند. نگاهی داریم به این زنان و جوایزشان.
روز سه‌شنبه دهم نوامبر، نوزدهم آبان ماه، اعلام شد که آسیه امینی به همراه سه روزنامه‌نگار و نویسنده ایرانی دیگر، جایزه “هلمن همت” را برای سال ۲۰۰۹ دریافت کرده‌اند. این جایزه از سوی سازمان دیده‌بان حقوق بشر هرساله به نویسندگانی اعطا می‌شود که برای بیان عقایدشان مورد آزار و تعقیب قرار گرفته‌اند.
یوسف عزیزی بنی‌طرف، محمدصدیق کبودوند و آرش سیگارچی، سه نویسنده و روزنامه‌گار ایرانی دیگری هستند که همراه آسیه امینی جایزه سال ۲۰۰۹ سازمان دیده‌بان حقوق بشر را دریافت کرده‌اند.
آسیه امینی روزنامه‌نگار، وبلاگ‌نویس و کنشگر حقوق زنان و کودکان است. وی یکی از بنیانگذاران کمپین مبارزه با سنگسار بود. فعالیت‌های او در این کمپین باعث نجات جان چندین محکوم به سنگسار در ایران شد.
آسیه امینی برنده جایزه سال ۲۰۰۹ دیده‌بان حقوق بشر
آسیه امینی برنده جایزه سال ۲۰۰۹ دیده‌بان حقوق بشرخانم امینی در مورد کمپین قانون بی سنگسار می‌گوید، راه‌اندازی این کمپین بهانه‌ای بود برای مبارزه با قوانین تبعیض‌آمیز: «من به جد کمپین سنگسار را یک بهانه می‌دانستم برای این که ما در چند میدان بتوانیم قوانین، نابرابری‌های اجتماعی، فرهنگ پدرسالار و همه‌ی این‌ها را به چالش بکشیم».
او می‌گوید، تغییر تنها یک ماده قانونی می‌تواند جلوی بروز بسیاری از جرم‌ها و بزه‌هایی را که توسط زنان صورت می‌گیرد، بگیرد: «به راحتی اگر یک ماده قانونی به نام حق طلاق را تغییر بدهیم، بسیاری از موارد جرم‌های زنان بزهکار اصلاً رخ نمی‌دهد، مثل همسرکشی، خیانت‌های خونین، نه فقط خیانت کردن، خیانت‌های خونین که معمولاً با حذف همسر هم ممکن است همراه باشد».
وی اظهار تاسف می‌کند از اینکه با وجود اعطای این جوایز به فعالان اجتماعی در ایران، اما علت‌های فعالیت‌ها و مبارزات آنان همچنان پابرجاست.
آسیه امینی هم‌اکنون به دلیل شرایط سخت داخل ایران و فشارهای روزافزون بر کنشگران اجتماعی، ناچار به ترک ایران شده است، می‌گوید، این دوری راه مانعی بر سر راه فعالیت‌های او نخواهد بود: «وقتی هدف وجود داشته باشد، تغییر جغرافیایی به نظر من خیلی تأثیرگذار نیست. البته کسانی که در داخل کشور حرکت و فعالیت می‌کنند و خود ما هم اگر برگردیم، شاید مؤثرتر باشیم. اما فکر می‌کنم به هرحال برای یک اکتیویست و همچنین برای یک ژورنالیست هرجای دنیا که باشد، یک قلم و یک باور برای این که به حرکتش درآورد کفایت می‌کند».
“لاله هلند” در دستان وکیل ایرانی
شادی صدر برنده جایزه لاله حقوق بشر هلند (عکس از آرشیو)
روز دوشنبه نهم نوامبر، هجدهم آبان، کشور هلند میزبان مراسم اهدای جایزه به یک زن ایرانی دیگر بود. شادی صدر، وکیل و فعال حقوق زنان، برنده سال ۲۰۰۹ جایزه لاله حقوق بشر هلند، در این مراسم جایزه‌اش را از وزیر امور خارجه هلند دریافت کرد. وزیر امور خارجه هلند در این مراسم اعلام کرد که خانم صدر به خاطر «شجاعت فوق‌العاده»اش این جایزه را دریافت کرده است.
شادی صدر یکی دیگر از بنیانگذاران کمپین مبارزه با سنگسار و نیز انجمنی با نام «موسسه راهی» است. خانم صدر به همراه همکارانش در این موسسه به مدت دوسال به زنانی که نیاز به مشاوره حقوقی داشتند، کمک می‌کرد. موسسه راهی در آخرین روزهای سال ۱۳۸۵ به دستور دادسرای انقلاب اسلامی پلمپ شد.
شادی صدر ماه گذشته نیز جایزه لخ والسا را به همراه دو زن ایرانی دیگر دریافت کرد. بنیاد لخ والسا اعلام کرد، این جایزه را به خاطر فعالیت‌های پیگیر و ستایش‌برانگیز این سه زن در راستای پیشبرد آزادی بیان و موازین حقوق بشر و دموکراسی در ایران به آنها اعطا می‌کند.
لادن و رویا برومند، دو برنده دیگر این جایزه بودند.
جایزه جهانی آزادی بیان برای یک روزنامه‌نگار ایرانی
ژیلا بنی‌یعقوب برنده جایزه جهانی آزادی بیان در سال ۲۰۰۹
ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار و کنشگر حقوق زنان، ماه گذشته جایزه جهانی آزادی بیان را از سازمان روزنامه‌نگاران کانادایی مدافع آزادی بیان دریافت کرد. خانم بنی‌یعقوب مدیر سایت کانون زنان ایرانی و روزنامه‌نگار روزنامه‌های همشهری، خرداد، آفتاب امروز و سرمایه است. او همچنین یکی از کنشگران کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز است.
این جایزه در حالی به خانم بنی‌یعقوب تعلق گرفت که طبق آخرین گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ایران در رتبه ۱۷۲ از ۱۷۵ کشور جهان برای آزادی بیان قرار دارد. ژیلا بنی‌یعقوب دراین مورد می‌گوید: «یک حس دوگانه‌ای به آدم می‌دهد، شما جایزه می‌گیرید به خاطر اینکه در شرایط خیلی سختی دارید کار می‌کنید و سعی می‌کنید بر آن مشکلات غلبه پیدا کنید، جانتان به خطر می‌افتد، تعدادی از روزنامه‌نگاران جانشان را از دست می‌د‌هند، به زندان می‌افتند و این است که شاید کار را برای این روزنامه‌نگاران سخت‌تر کرده و باعث شده کارشان در این شرایط مورد توجه قرار بگیرد».
از سوی دیگر این روزنامه‌نگار معتقد است که این‌گونه جوایر باعث شنیده شدن صدای ایرانیان در جهان می‌شود: «شرایط امروز ما با همه دشواری‌هایی که دارد و با وجود تمام فشارهایی که تجربه می‌کنیم، به عنوان یک روزنامه‌نگار، به عنوان یک فعال سیاسی، فعال حقوق بشر یا زنان، یک تفاوت عمده با دهه قبل کرده و آن این است که ما احساس می‌کنیم صدای ما شنیده می‌شود».
بهار امسال نیز بنیاد بین‌المللی رسانه‌ها جایزه “شجاعت در روزنامه‌نگاری” را به ژیلا بنی‌یعقوب اهدا کرد. این جایزه به دلیل گزارش‌های این روزنامه‌نگار از مناطق جنگی عراق، افغانستان و لبنان به وی اهدا شد.
تحریریه: بابک بهمنش
