سیزده سال بیشتر ندارد اما تمام خواسته ها وآمالش مثل یک پسر بالای ۲۵سال است.
تمام انگیزه اش شاد کردن خواهر ٣ ساله خود با خریدن یک عروسک موطلایی بوده یا شاید هم برای فرار از شکنجه های ناپدری اش روز و شب به فکر کسب در آمد است. وقتی کار می کند چهره خشن به خود می گیرد اما به محض اینکه لحظه فراغ از کار می رسد، شاید هنگام خواب، بالش خوابش پر از اشک حسرت روزگار باشد.
باز هم یک سال از روز جهانی کودک پارسال گذشت و روز جهانی کودک دیگری آغاز شد. شاید کودکی که همیشه در پنبه بزرگ شده و پدر و مادرش اجازه نداده اند که قند در دلش آب شود، این روز جهانی را برای کودکش جشن بگیرد و هدیه گران قیمتی را به او تقدیم کند، اما نمی‌توان [دنیا را] تا این حد گل و بلبل تصور کرد چرا که کودکان بسیاری هستند که حتی نمی‌توانند برنامه‌های ویژه تلویزیونی این روز را مشاهده کنند و این روز را نیز مانند روزهای دیگر به سختی به صبح می‌رسانند.
شانزدهم مهرماه روز جهانی کودک است اما کودکان ما که در این روز هم از حال و روز خود غافلند و حتی نمی‌دانند مطالبی که طی سال به کودکان مانند خودشان اختصاص پیدا می‌کند از چه جسنی است.
مجید دلش می‌خواهد که هر از چند گاهی تعدادی از دفتر کتاب‌های کهنه خود را که مربوط به روزگار محصلی‌اش بود، ورق بزند اما می‌ترسد هوایی شود.
سبحان هم هرگز دفتر و کتابی را میان دستانش لمس نکرده تا بداند درس و مدرسه چه طعمی دارد. کار این کودکان درست در ورای آمارهای ناقص مسئولان مبهم مانده و هاله‌ای از علامت سئوال بر روی این معضل خودنمایی می‌کند.
گزارش مستندی از وضعیت کودکان کار نیست
سعید مدنی آسیب‌شناس اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، تاکید می‌کند وزارت کار که متولی اصلی نظارت بر کار کودکان است نه تنها هیچ گزارش مستندی از وضعیت کودکان ندارد، بلکه بازرسان این وزارتخانه تنها برای نظارت بر وضعیت گروه‌‌های بزرگسال متمرکز شده‌اند و بر شرایط کار کودکان نظارتی ندارند به طوری که کارفرمایان هم مسایل و شرایط کودکان را از این بازرسان مخفی نگاه می‌دارند.
او با بیان اینکه سازمان‌های حمایتی می‌توانند زمینه‌های لازم را برای ورود این کودکان به آموزش فراهم کنند ادامه می‌دهد: چنانچه در برخی از مناطق محروم مدارس مناسبی برای ادامه تحصیل کودکان وجود ندارد و یا در مناطق شهری کشور ساعات کار کودکان اجازه تحصیل به آنها نمی‌دهد، باید شرایطی فراهم شود که کودکان بعد از ساعت کار بتوانند ادامه تحصیل بدهند اما در حال حاضر از این منظر با کاستی‌های زیادی روبرو هستیم.
خاموشی مسئولان برای آمار مربوط به کودکان کار
آنچه که مهم جلوه می‌کند دستپاچه شدن مسئولان به هنگام دادن آمارهای مربوط به کودکان کار بوده که سعی می‌کنند این آمار را از طریق آخرین سرشماری مربوط به سال ٨۵ مطرح کنند.
فاطمه قاسم‌زاده عضو کمیته هماهنگی شبکه یاری کودکان ایران به ایلنا می‌گوید: اینکه در ایران هیچ آمار مشخصی در این ارتباط وجود ندارد خودش به تنهایی معضل جدیدی است و اگر آماری در این زمینه ارایه می‌شود ناقص بوده و قابل استناد نیست، شاید به دلیل مطمئن نبودن آمارها است که کمتر مسئولی برای ارایه آمار لب به اظهارنظری گشاید.
او ادامه می‌دهد: مطابق با آخرین آمارها بیش از سه میلیون کودک بازمانده از تحصیل و ترک تحصیل کرده وجود دارد که به دلیل فشارهای اقتصادی موجود و خانواده خود، راهی جز اشتغال ندارند.
کار کودکان در کوره‌پزخانه‌های جنوب تهران، زباله‌گردی، کار در کارخانه‌های ذوب شیشه و … از جمله کارهای دشوار کودکان است که عضو کمیته هماهنگی شبکه یاری کودکان ایران را مجبور به اظهارنظر در مورد آنها می‌کند، «ایران اگرچه مقابله‌نامه منع کارهای دشوار برای کودکان را پذیرفته اما در این زمینه اقدامی انجام نمی‌دهد»
او ادامه می‌دهد: این کودکان کودکی ندارند و کودکی نکردن آنها در آینده گریبانشان را می‌گیرد، این کودکان در آینده پدر و مادر خوبی برای کودکان خود نخواهند بود چرا که از نعمت کودکی کردن محروم شده‌اند.
قاسم‌زاده به فشارهای جسمی حاصل از کار اشاره می‌کند. گزارش‌هایی آمده مبنی بر اینکه کودکان روزانه ۱۰ـ۱۲ ساعت زیر نور کم قالی‌بافی می‌کنند و محیط کار مرطوب و نامناسبی دارند و به نوعی بسیاری از کارگاه‌های فعلی ایران از شمول قانون کار خارج هستند و نظارتی بر آنها وجود ندارد.
رشد حس تنفر و پرخاشگری در کودکان کار
همه افراد جامعه وقتی این کودکان را مشاهده می‌کنند نگاه موقتی از سر دلسوزی به آنها می‌اندازند و از کنارشان به سادگی عبور می‌کنند اما آزارهای عاطفی و روانی وارد آمده بر روی این کودکان قصه پرغصه‌ای دارد.
عضو کمیته هماهنگی شبکه یاری کودکان در این مورد می‌گوید: به دلیل سرگرم نشدن این کودکان به بازی و نشاط بسیاری از احساس‌های منفی در این کودکان شکل می‌گیرد و خصومت با دیگران، انتقام‌گیری، پرخاشگری و سایر احساس‌های منفی در اثر حس‌های تبعیض به وجود آمده در این کودکان به اوج خود می‌رسد که اگر این خشم‌ها کنترل نشود، منجر به ایجاد رفتارهای منفی در آنها می‌شود.
سعید مدنی جامعه شناس یه ایلنا تاکید می کند: گروهی از این دسته از کودکان مستعد بزه کاری و بزه دیدگی نیز هستند چرا که با عدم دسترسی به منابع کافی برای ایجاد زندگی بهتر و عدم برخورداری آنان از رشد اجتماعی قادر به دفاع و حمایت از خود در برابر انواع سواستفاده ها نیستند.
برای کودک کار روزی وجود ندارد
روز جهانی کودکان نزدیک است، اما برای کودکان کار هیچ روز جهانی وجود ندارد.
کودکان کار نه کودکی پر نشاط را تجربه کرده اند و نه حس در آغوش پر مهر خانواده بزرگ شدن را تجریه کرده اند. دستان خشن اما سخاوت مندش می خواهد تا یک هزار تومانی را بدون دغدغه لمس کند.
کاش فاصله طبقاتی از کودکی شروع نمی شد.
منبع: خبرگزاری کار ایران (ایلنا)